Ik zou veel meer moeten schrijven over bejaard zíjn

Nou daar gaat-ie dan...

We reden met onze Buscamper met twee bedden en soms niet onwelkom sanitair langs de nieuwbouw van als zodanig herkenbare appartementen. Zegt mijn lotgenote achteloos: 
"Allemaal flats voor oude mensen". 

Ik kijk verbaasd opzij, zij kijkt mij ook aan en we schieten onbedaarlijk in de lach.
"Ja", zegt ze nog nagrinnekend, “… zoals wij dus".
Want hoe en wanneer kom je er achter dat je niet meer oud wòrdt, maar al oud bènt? Zo dus. Want dat besef moet je worden aangereikt. Inwendig voel je je nog vele jaren jonger.

Doorgaan boven ‘s lands gemiddeld aantal levensjaren wordt ook wel "leven in blessuretijd" genoemd. Nou daar ben ik dan kennelijk goed in. Mijn wederhelft iets minder. Maar ze zit al wel aan de goede kant. Of de verkeerde. Het is maar van welke kant je het bekijkt.

Zij rijdt geen auto meer bijvoorbeeld. Beter van niet, vindt ze zelf. En dan is dat waarschijnlijk ook zo. Ze heeft er nooit meer plezier aan beleefd dan om van A naar B te komen. En vise versa. 

Geen plezier aan het autorijden zelf dus. En dat moet je wel hebben als je het ooit echt goed wilt kunnen. En dankzij met ‘t verkeer meegroeiende ervaring, ook lang goed wilt blijven doen. Want het verkeer wordt alsmaar gekker sinds de meeste vrouwen ook deelnemen aan de auto-carousel…
Oei, bloedlinke opmerking mijnerzijds. Maar ik laat ‘m toch staan want wat waar is is waar. Al wordt het verschil in rijvaardigheid wel steeds kleiner. Bovendien nemen de dames grosso modo minder risico’s. Daarmee chaufferen ze ons straks regelrecht voorbij. En daar ben ik dan weer erg blij mee!
Ook al zal even wat langer wachten op achteruit inparkeren wel blijven bestaan. 
Als het meer niet is heb ik dat graag voor ze over.

Maar je zelfstandig kunnen verplaatsen in een eigen vervoermiddel blijft als voorwaarde nummer één toch wel heel erg belangrijk naarmate je ouder wordt.
En als je dàn uiteindelijk ook daadwerkelijk oud bènt, dan is het zo mogelijk nòg belangrijker. 
Want anders zit je voor de resterende tijd op één plek vastgeplakt. Dat is wel wat bijna iedereen overkomt, maar goed is het allerminst. In het kader van nóg ouder worden.

Vraag: wat kun je daaraan zelf doen? Een beetje prettig oud zijn. Wat is de sleutel?
In mijn beleving zijn dat er drie. Je DNA, zoveel mogelijk afwisseling en plannen blijven maken.

Plus niet uit de dakgoot vallen of een enge ziekte krijgen natuurlijk. Maar daar was je voordien al goed in want de tachtig halen doe je niet zonder een flinke dosis geluk. Misschien is dat de vierde sleutel wel: een flinke portie geluk.

En is het echt wel zo leuk om niet alleen oud te worden, maar om het ook te zijn?

Goeie vraag. Als je het samen doet en tenminste één kan als mantelzorger vrijwel alles nog redelijk goed, dan is het alleszins de moeite waard. Maar in je eentje zou het best eens tegen kunnen vallen. Dat weet ik natuurlijk (nog) niet. Maar zoals we nu zijn, valt er nog van alles te beleven!

Mocht je ooit van plan zijn het ook zo te doen, dan blijken er toch een aantal nadelen aan te kleven.

De meesten van je familie, vrienden en dierbare bekenden zijn al hemelen. Je sociale kring is klein, kleiner, kleinst aan het worden. Ook wel omdat je één van de laatst levende analogen bent in een inmiddels digitaal geworden (computer-) wereld. Die revolutie, precies tijdens jouw en mijn leven, is voor onze generatie echt niet bij te houden. Zeker niet met Ai er ook nog bij.

Ik heb aan m'n eigen IQ meer dan genoeg.
Ik tik al ruim zestig jaar met vier vingers en aardig vlug. Maar onze geriater (vrouw) ratelt met twee hele handen ons hele dossier bij elkaar. En ze praat dan tegelijk nog zinvol bovendien. Hoe doe je dát?

Laatst kregen we weer zo'n "laatste kaart" voor uitvaart en condoleance. Ditmaal met nog een extra uitnodiging. Mijn vrouw en ik zouden de plechtigheid ook via hun eigen YouTube kanaal kunnen volgen. Even op de link klikken. Op dat soort ontwikkelingen zitten we bepaald niet te wachten. 
Voor je ‘t weet doet Monuta je een aanbod: De generale repetitie van uw eigen uitvaart op YouTube. 

Vraag: moet je dan zelf een paar uur in die kist of mag het nog een pop zijn voor deze keer?

Terug naar YouTube. In ons geval werd dat zoeken op een scherm van 120 bij 90 centimeter. Waarop we ook kijken naar Heel Holland Bakt. Misschien alleen vanwege André. Want blijvend interessant kan ik zo iets niet vinden. En waar YouTube zit dat is helemaal een blijvend raadsel. 

Niettemin heel vriendelijk bedoeld natuurlijk maar dàt ging me dus echt niet lukken. Ook niet als we dat wèl gewild hadden. Want waarom zou je naar je eigen, steeds dichterbij komend, noodlot gaan zitten staren als je de nabestaanden niet in de ogen kunt kijken? Voor hen had je nog wel “life op de set” willen komen, als dat had gekund. Maar voor de hoofdpersoon zelf hoef je dat niet te doen. Meestal is de doos gesloten en ik heb er nog nooit ééntje gezien met een periscoopje.

Dat hebben wij altijd het zwakke punt gevonden van dat soort plechtigheden. Als je de naasten geen troost kunt bieden met je aanwezigheid dan verdient alleen Moneta er goed aan. En dat is het laatste wat ik wil: een gevoelloze onderneming opvrolijken met ons verscheiden. 

Nog even en Post NL komt je als dichtgeplakt pakketje thuis ophalen en brengt dat naar het crematorium of naar het kerkhof van je keuze. Post NL gun ik dat nog wel. Mits stevig en lekvrij verpakt.

Die hebben het toch al zo moeilijk sinds we niet genoeg briefpost meer versturen. En dat is tenslotte het vervolg van wat vroeger onze trouwe PTT was. "Putje graven, Tentje bouwen, Tukkie doen", zei Wim Kan op oudjaarsavond. Want dat was humor die ons toen allemaal nog vrolijk maakte. 

Succes hing toen nog niet af van het aantal heilige huisjes dat je durfde afbreken. Of van het percentage schunnige taal dat elke cabaratier nu wel uit moet slaan om het hedendaagse publiek te blijven plezieren. En dat bedoel ik hier echt niet grappig. En zeker niet waarderend.

En twee: ongeacht wat je in jouw tijd vroeger wàs, bereikt had of betekende, dat is allemaal weg. Vergeten. Of zelfs dat niet eens. Ze kúnnen het gewoon niet weten. Want ze waren nog niet geboren.

Voor hen ben je oud mannetje of vrouwtje dat voor hun eigen goed fatsoen met respect behandeld dient te worden, maar dat net zo goed al vertrokken had mogen zijn. Want een beetje lastig ben je wel. Met je wandelstok, je rollator, het oponthoud dat je overal veroorzaakt en je gezeur over het weer, gezondheid en de door en door crimineler en oorlogzuchtiger wordende wereld.
 
Want omdat dat laatste wel degelijk allemaal echt waar is, wordt iedereen er stik nerveus van. Vooral degenen die nog een lange weg hebben af te leggen..  

Sommigen doen wel alsof ze naar je luisteren, maar als ze kort daarna bij toeval afstemmen op RTL Nieuws, dan graaien ze stiekem een extra pilletje anti-depressief uit een doosje. Zou ik ook doen als ik nog zo lang zou moeten. En om aan die sombere gedachten te ontkomen, roken ze ook zo af en toe een stikkie, nemen ze een neutje, gaan een keer extra op vakantie of bezoeken ergens een "event" (wat persé geen feest meer mag heten) om een hele nacht lang met een paar duizend lotgenoten te drinken, te zingen en te dansen.

Wat wij dan weer vol onbegrip stom hossen plegen te noemen.
Helpt hen dat? Kennelijk wel. Maar nieuw is het niet.

Want al vele eeuwen geleden offerden de toen nog primitieve Afrikanen op die manier hun angst en verdriet aan alle goden tegelijk. En zij beschilderden zichzelf. Onze nazaten laten zich tatoeëren. 
What makes the difference?
Van Woke mogen we hen geen negers meer noemen, hoewel ik dat een eretitel vind. Juist nu.

Waarom? Omdat ze bijna alles beter kunnen. Ook overleven! Zeker in het Amerika van Barak Obama. Daar hielden ze zich nog maar kort geleden (plus minus 55 jaar terug) nog strak aan een ernstige vorm van Apartheid. Een halve eeuw later is de VS hét voorbeeld van huidskleur-integratie. 

Ik hoop niet dat Trump dit ook nog wil gaan terug draaien. Dan kun je Netflix wel opdoeken. Dat kijkcijfergat kunnen blanke acteurs nooit meer opvullen! Op de meeste sportvelden ook niet trouwens.
En waar blijven we met de Champions Leage als er geen zwarte, gele en bruine medemensen aan mee zouden mogen doen. Geen betere integratie dan via de sport.

Dat vonden de Grieken ook toen ze op het idee kwamen oorlog te vervangen door Olympische Spelen. Athene tegen Sparta op de Olympus. In plaats van oorlog. Want dàt was de bedoeling toen. Kom daar nu eens om. Moskou mocht weer eens niet mee doen in Parijs. Dom, dom, dom. 

Maar nogmaals: is het echt wel zo leuk om niet alleen oud te worden, maar om het ook te zijn?

Want dát probleem hebben wij natuurlijk niet meer. We kunnen ons onder alle dreiging uitdenken en -praten met de gedachte: het zal mijn tijd wel uitduren.

Dat kan de generatie, die nog een heel of half leven voor zich heeft, nu eenmaal niet. Stiekem beseffen ze dat best. Maar veel keus hebben ze helaas ook niet. Integendeel, als Donald, Vladimir, Benjamin, Xi en kleine Kim dat toestaan dan zouden ze best nog wel eens veel ouder kunnen worden dan meneer John Huang. Die werd eergisteren 111. En daarmee oudste mens van Nederland. Hij is de oudste vrouw dus eindelijk voorbij. Dan zou ik nu nog ruim twintig jaar mogen… eh… moeten.

Ik dank je wel!