OUWE OERTIJD

Ik kom uit de tijd dat er jaarlijks nog heel wat vuurwerk over de toonbank zou gaan voordat het eerste exemplaar z'n intrede deed. Misschien zaten Bill Gates en Steve Jobs nét niet meer op de kleuterschool. Maar verder dan hun knutselschuurtjes waren ze ook nog niet. Naar ik pas veel later begreep.

Ik weet wel dat ik in de auto zat en onderweg een interview opving waarin werd aangekondigd dat – ik meen de TH-Delft - met medefinanciering van het Grote Bedrijfsleven, een peperdure rekenmachine had besteld. Het ding had een futuristische, ja zelfs sciencefiction-achtige capaciteit, werkte gegarandeerd foutloos (als het werkte) en kon onvoorstelbaar veel meer, en veelvoudig sneller, dan welke traditionele machine ook. Hoe dat mogelijk was? Hij werkte niet met cijfers maar via reeksen ja-tjes en nee-tjes. Ook wel aangeduid met 1 of 0. En dus AAN of UIT.

Nooit meer dan vijf!

Ik snapte er geen barst van en de toenmalige gespreksdeelnemers kennelijk ook nog niet. Desgevraagd zou er in het kleine Nederland nooit meer geld en ruimte zijn dan voor hooguit vijf van die apparaten. Voor een zesde zou niet eens werk zijn…

"Computer" wat is dat?

Minstens tien jaar later herinnerde ik mij dat radiogesprek als de dag van gisteren. En realiseerde me dat het destijds ging om een apparaat dat inmiddels in opkomst was onder de naam "computer". We wisten nu ook dat een aantal van die dingen met elkaar konden samenwerken. Dus dat maximaal vijf was allang vergeten. En om hele groepen medewerkers eindelijk te kunnen verlossen van saai en ééntonig werk, zouden er zalen vol van die "configuraties" komen. Maar daar kon je dan ook in een uurtje hele dienstregelingen voor de NS mee uitrekenen, alle bankoverschrijvingen mee uitvoeren, want dat gebeurde nog met ponsband telmachines, immense productieprocessen mee aansturen, laboratorium onderzoeken mee versnellen en ga zo maar door. Kortom, alles zou makkelijker, veel eerder en met veel minder mensen tot stand komen. En nog foutloos ook.

Niets dan werkeloosheid

Dus toen hing de kat van de vakbonden meteen in de gordijnen van overheid en bedrijfsleven. Want half Nederland zou binnen 10 jaar zonder werk komen te zitten. Dit was kennelijk nog zonder computer berekend, want ook dát bleek achteraf een waardeloze voorspelling. 

Maar die enge uitvinding moest en zou in de ban en de voorstanders achter de tralies.

Kortom, het was oorlog! Net als 130 jaar eerder ten tijde van de eerste trein.