"Vroeger" werkt niet meer

Ik kom uit de tijd dat honderd gulden vergelijkbaar was met een miljoen anno 2024. Dat voelde als welzijn, bedenk ik me nu. Ene Berend Boudewijn was toen de bekendste man van Nederland. Hij leeft nog geloof ik. Zijn vrouw Martine Bijl niet meer. Berend mocht die HOOFDPRIJS elke zaterdagavond weggeven. Plus een platenspeler, een snelkookpan, een broodrooster, een strijkijzer en ga zo maar door. Als het maar een beetje nuttig was.

Voor luxe had nog niemand genoeg geld. Vakantie was nog meer dan luxe. Maar Berend kostte ons niks. Iedereen zat dan aan dat kleine buisje gekluisterd. Jong, oud. Hervormd of katholiek. Links of rechts. Blank of gekleurd. De ene helft van de buren keek bij de andere helft. Die hadden al wel TV. Goed voor de saamhorigheid. Ook samen kijken. We hadden nog maar twee zenders. Nederland één en twee. In zwart, wit en grijs. Net als zo'n oude foto. Maar dit bewoog en gaf geluid. Dat het ook in kleur kon, moest nog worden uitgevonden.

Maandag op het werk werd er maar over twee dingen gepraat. De Berend Boudewijn Quiz en voetbal. Berend was net zo bekend als Heerenveen. Want die hadden Abe Lenstra. Tien keer achter elkaar kampioen van Nederland.

In feite had je twee competities. Noord Nederland en het Zuiden. Dat kon niet anders want MVV Maastricht kon niet op één zondag naar Groningen op en neer. Daar waren de wegen niet naar. De auto's en bussen ook niet. En dan nog twee uur voetballen bovendien. Dat was te ver, duurde te lang en maandag moest iedereen weer gewoon aan de bak. Ook Faas en Abe.

Faas Wilkes was de midvoor van Xerxes. Nu spits geheten. Faas kon bijna net zo goed voetballen als Abe. Maar dan anders. Hij maakte van die schijnbewegingen waardoor de hele verdediging opzij ging en hij rechtdoor liep. Met de bal aan de voet. Telkens weer. Ik heb het zelf gezien. Vanaf de tribune achter een doel. In de Kuip. Verdedigers leken wel dominostenen.

Abe begon pas te voetballen als dat nodig was. Als Heerenveen met dik achterstond bijvoorbeeld. Dan maakte hij de doelpunten die nodig waren en Heerenveen won toch nog. Zo eenvoudig leek voetballen. Voor hem dan. Tien seizoenen achter elkaar. Tien keer kampioen. 700 doelpunten van Abe. Tien finale wedstrijden van Noord tegen Zuid. Feyenoord was vaak de finalist van het zuiden. Maar tegen Abe maakte dat ook niks klaar.

Niemand kreeg geld voor sport. Sport was ontspanning. Geen beroep. Iedereen betaalde contributie en kocht z'n eigen shirtje. Wie zich liet betalen vloog er uit. Dat gold toen ook voor de Olympische Spelen. Onvoorstelbaar vind je niet? Maar het hield de sport wel "schoon". Dat kun je nu niet meer zeggen.

Abe werd gevraagd door Milaan. Daar werd al wel betaald. Milaan bood Abe een ton per jaar. Net zoveel als duizend keer de BB Quiz. Maar hij ging niet. Hij sprak al twee talen. Fries en Hollands. Dat was genoeg. 1000 gulden was ook genoeg om heel Holland aan de buis te krijgen.

Heel veel later had Linda daar vierentwintig mooie meisjes voor nodig. Nu meisjes en mannen. Feminisme of discriminatie? Ik zou het niet weten. En kans op vijfmiljoen euro plus één of twee auto's. Dat heet welváárt naar ik vermoed. Daar kiezen we nú voor. En vechten elkaar de stadions uit.

Mensen zijn rare beesten. Altijd geweest. En het blijft spannend allemaal. NK's, EK's, WK's, de Olympics. Maar leuker is het niet geworden.